Paul Janssen | 02 april 2020

Top 10 Thuisconcerten

De culturele sector heeft het zwaar tijdens de coronacrisis. Hoewel veel musici, vooral de freelancers, zich ernstig zorgen maken over hun inkomen en het podium en vooral het publiek missen, blijft het ook een creatieve sector. Vandaar dat er inmiddels vele online initiatieven zijn, van zeer professionele concertstreaming, tot ongekunstelde blikken in de huiskamer. Kunst en cultuur zijn in deze verontrustende tijd waarin we thuis de dag door moeten brengen belangrijker dan ooit. Om het moreel hoog te houden en ontspanning, troost en motivatie te bieden, hierbij een top 10 van online initiatieven. Het lijstje is niet volledig en het is ook geen rangschikking. Het zijn gewoon twee handen vol inspiratie om te blijven genieten van de muziek, in de hoop dat het bijdraagt aan een herijking van de waardering voor kunst en cultuur in het algemeen en de klassieke muziek in het bijzonder.

We beginnen met de ‘bonus’, ‘Through Music we Are Connected’ is tenslotte het thema van deze hele top 10. Een mooi initiatief van het Bachfest Malaysia:

Koninklijk Concertgebouworkest – samenwerking met RTL Z

Het is niet louter online, maar tv kijken op tablet of laptop is tegenwoordig zo gangbaar dat het toch het vermelden waard is: vanaf zondag 5 april a.s. is het Koninklijk Concertgebouworkest wekelijks vanaf 10.30 uur op RTL Z te bewonderen met een uitzending van een in goede tijden opgenomen concert. Solocontrabassist Dominic Seldis leidt de programma’s in. De eerste uitzending vindt plaats op de dag dat het orkest de Matthäus Passion in het Concertgebouw zou uitvoeren. Daarom is op die dag Bachs meesterwerk onder leiding van Iván Fischer te zien. Een week later staat een concert met werken van Mozart, Beethoven en Tsjaikovski onder leiding van John Eliot Gardiner op het programma.
Op de website van het orkest worden bovendien steeds meer prachtige concerten geplaatst – kijk hier – die doorlopend zijn terug te zien, zoals het prachtige portretconcert rond fluitiste Emily Beynon:

Rotterdams Philharmonisch Orkest – From us, for you

Kort nadat bekend werd dat alle live-concerten voorlopig uit den boze zijn, meldden de musici van het Rotterdams Philharmonisch Orkest zich vanuit hun eigen huiskamer met een hartverwarmende gezamenlijke versie van het Alle Menschen werden Brüder uit het laatste deel van Beethovens Negende Symfonie. Het YouTubefilmpje werd al meer dan twee miljoen keer bekeken en haalde zelfs het veel bekeken kanaal van Oprah Winfrey. ‘Het is een ander soort applaus’, zei violiste Annerien Stuker al tijdens een interview. ‘Uit applaus kun je veel waardering halen, dat kan heel indrukwekkend zijn, maar nu is het iets persoonlijker. Mensen zeggen wat ze vinden met woorden, nu is duidelijker wat ieders persoonlijke emotie is.’ De video heeft inmiddels veel navolging gevonden. Maar dit blijft de enige echte. En er komen meer concerten van de Rotterdammers aan. Het eerste online concert wordt op hun website geplaatst op vrijdag 10 april: Martha Argerich en Lahav Shani met Prokofjevs Pianoconcert nr. 3.

World Piano Day

Het is een jaarlijks terugkerend fenomeen, maar het was deze keer een extra welkom evenement: World Piano Day. Op 28 maart, de achtentachtigste dag van het jaar – een piano heeft immers achtentachtig toetsen – gaat er jaarlijks een virtueel festival de lucht in, waar veel pianisten een bijdrage aan leveren. Deze keer kwamen de ‘concerten’ vanzelfsprekend vanuit de eigen huiskamer van de musici. Grootheden als Maria João Pires, Víkingur Ólafsson en Daniil Trifonov speelden veelal op hun eigen instrument en hadden in deze tijd van coronacrisis ook nog een bemoedigende boodschap voor hun publiek. Hoewel het een livestream was, zijn de highlights ervan gelukkig nog terug te zien:

Daniel Hope – Welcome to my living room

Daniel Hope is een violist die wel vaker vooraan staat om zijn sociaal engagement te tonen. Ook in deze tijd laat hij zich niet onbetuigd. Sinds 25 maart verzorgt hij in samenwerking met ARTE live concerten vanuit zijn huiskamer – Hope@Home. Hij leidt de concerten zelf in en hij speelt uiteraard mee. De intieme huisconcerten zijn live streams – dagelijks om 18 uur – en korte tijd na uitzending nog terug te vinden op het YouTubekanaal van Deutsche Grammophon.

Berliner Philharmoniker – Digital Concert Hall

Net als vele andere grote orkesten heeft de Berliner Philharmoniker inmiddels een groot archief vol prachtige concertregistraties. Normaliter moet men een abonnement nemen en is alleen betaald online luisteren mogelijk. Omdat de Philharmonie in Berlijn ook gewoon gesloten is, biedt het orkest de mogelijkheid om dertig dagen lang, zonder verdere verplichtingen vrij in deze digitale concertzaal rond te dwalen. Gebruik daarvoor op de inschrijfpagina de vouchercode BERLINPHIL en waan je een maand lang in de Berlijnse concertzaal.
Een van de musici die je daar tegen kunt komen is Janine Jansen:

Nikolai Lugansky – concerten vanuit een lege concertzaal

‘Als ik iets kan doen in deze tijd, dan doe ik het’, verwoordde de Russische pianist Nikolai Lugansky het gevoel van vele musici. ‘Alleen maar thuis zitten is niet fijn, ik moet spelen.’
Daarom gaf de pianist op 22 maart een concert voor een lege zaal in de concertzaal van het Tsjaikovski Conservatorium in Moskou en zat hij op 28 maart in de concertzaal van de Moskou State Philharmonic Society. En er volgt meer. ‘Het is lastiger zonder publiek want het brengt niet die positieve energie die er anders heerst, maar het is beter dan thuis zitten. Bovendien is het van wezenlijk belang om muziek te blijven delen. Muziek is op zo’n moment een geweldig medicijn. Door te blijven spelen geven we een signaal dat het leven verder gaat, ook met muziek die live klinkt.’

Alisa Weilerstein – #36daysofBach

Ook celliste Alisa Weilerstein draagt een mooie steen bij aan het verlichten van de dag van de thuiszitters. Zij plaatst op haar YouTube, Facebook, Instagram en twitter elke dag een ‘thuisvideo’ waarin ze een deel uit de zes Cellosuites van Bach speelt. Ze is bij de Prelude van de eerste suite begonnen en is inmiddels al zo’n zestien dagen onderweg, maar alle video’s zijn hier terug te zien. Zet de koptelefoon op, benut het gehele scherm en geniet van een ‘privé-uitvoering van deze cellobijbel door een bijzondere celliste.

Matthias Goerne – Stage at home

Omdat musici veel inkomstenderving hebben in deze tijd, is het ook zinvol om ze waar mogelijk te steunen met wat financiële tegemoetkomingen. Daarom is ook een initiatief als Stage at Home van de Teldex Studio Berlin het vermelden waard. Vanuit de concertzaal aldaar geven musici een recital zonder publiek dat direct live gestreamd wordt. Zo is zaterdag 4 april de beurt aan Matthias Goerne en pianist Alexander Schmalcz. De kosten voor een virtueel kaartje zijn € 7,90 – een fractie van een normaal concertkaartje. En zo kunnen de musici ook nog wat verdienen aan hun online activiteiten. Klik hier om een kaartje te kopen en op 4 april het concert virtueel bij te wonen.

Sheku Kanneh-Mason – Facebookpagina

Misschien wat ongestructureerd maar wel hartverwarmend is het Facebookaccount van cellist Sheku Kanneh-Mason. Zoals bekend is hij niet de enige telg uit een grote familie die zeer muzikaal is. Sinds ze allemaal noodgedwongen thuis zitten, deelt hij diverse video’s van de huiselijke familietaferelen en dat betekent uiteraard veel muziek. De familie gaat regelmatig live, om het huiselijk plezier te delen. En dat is gelukkig terug te vinden op facebook.

Sheku & family was live 1 || Sheku & family was live 2

Bozar at home

Bozar, voorheen het Paleis voor de Schone Kunsten in Brussel, lost net als verschillende andere concertzalen de leemte op met het aanbieden van huisconcerten. De concertzaal heeft daarbij een originele insteek. Musici en ensembles die er in deze tijd op zouden treden krijgen de vraag een huisconcert naar eigen inzicht te geven. En dat levert leuke momenten op. Zo maakte Voces8 ons dankzij Bozar deelgenoot van een vrolijke huiskamerrepetitie en liet mandolinespeler Avi Avital zich van zijn meest ‘naakte’ kant horen door geheel onbegeleid in zijn eigen huiskamer werk van onder anderen Bach en zichzelf te spelen. Een kleine openbaring. Het verdere programma van Bozar is hier te vinden. De voorbije ‘concerten’ zijn terug te vinden op YouTube.