Classics To Go | 06 oktober 2015

Album van de week Lucas en Arthur Jussen

Lucas en Arthur Jussen © Dirk Kikstra

Deze week verschijnt het vierde album van de broers Lucas en Arthur Jussen. Hun eerste met orkest. ‘Ze zijn een fenomeen’, zegt dirigent Sir Neville Marriner. ‘Je hoort aan hun spel dat ze samen ademen.’

‘Wij plooien onze noten wel als een jas om jullie heen.’

‘Stay the way you are’, zegt de 91-jarige dirigent Sir Neville Marriner. Blijf zoals je bent. Hij praat tegen de pianisten Lucas (22) en Arthur Jussen. Het is eind juli. De stoelen zijn aan de kant geschoven in het beroemde Colloseum in het Engelse Watford, de plek waar onder meer de soundtracks werden opgenomen voor bioscoophits als The Lord of The Rings en Star Wars. Vandaag en morgen staan er twee dubbelconcerten van Mozart op het programma. Een kleine spin voelt zich onweerstaanbaar door de muziek aangetrokken. Over de grote vlakte van de houten vloer trippelt hij naar het orkest van The Academy of St Martin in the Fields. Ergens onder de voeten van de eerste violist verdwijnt het dier uit zicht. Blijf zoals je bent, zegt Marriner. ‘Wij plooien onze noten wel als een jas om jullie heen.’ Na afloop spreekt hij over de broers in termen van twee zielen, één gedachte. ‘Een fenomeen’, zegt de dirigent. ‘Je hoort aan hun spel dat ze samen ademen.’ Maar nu zijn ze met hun allen nog druk klank aan het kneden. Het blijft altijd een zoektocht. Maar in dit geval een vruchtbare.

‘De noten vloeien als olie’, om met Mozart te spreken

Is het oneerbiedig om vast te stellen dat wie beide dubbelconcerten hoort de indruk krijgt dat er één pianist speelt met vier handen? Beluister de broers afzonderlijk en je merkt meteen dat beiden een uitgesproken eigen karakter hebben. Vergelijk ze met schrijvers en Arthur is de dichter en Lucas de prozaïst. Hij speelt wat aardser dan zijn jongere broer. Maar in als de twee samen musiceren, dan vallen zulke verschillen geheel weg. Dan ‘vloeien de noten als olie’, om met Mozart te spreken. Zo hoorde de componist het graag, en de broers bedienen hem op zijn wenken. Dat is in elk geval de overtuiging van schrijver Peter Buwalda, die de inleiding bij het album maakte. Hij stelt zichzelf de vraag hoe Mozart op Lucas en Arthur Jussen zou reageren als hij even verlof kon krijgen uit het dodenrijk. ‘Ik vermoed: opgewonden’, schrijft Buwalda. ‘Om niet te zeggen door het dolle heen.’
En hij kon best eens gelijk hebben.

Als de noten verinnerlijkt zijn, kun je echt muziek gaan maken

De Jussens waren enkele jaren geleden de eerste Nederlandse musici die een platencontract tekenden bij Deutsche Grammophon. En met zijn dertien jaar was Arthur de jongste ooit. Inmiddels zijn ze toe aan hun vierde album, de eerste met orkest. Het idee kwam uit hun eigen koker. Mozarts Dubbelconcert in Es reist al zo’n tien jaar met de broers mee naar concertzalen over de hele wereld. Zoals zangers een signatuuraria hebben – iets dat hun stijl karakteriseert – zo is dit concert de ideale manier om de broers Jussen te leren kennen. De noten zitten in hun vezels. Ze kunnen elke wending dromen. Op de vleugels in het Colloseum in Watford staat dan ook geen partituur. Die liggen op de grond, om af en toe even de orkestpartij te controleren, of een aantekening te maken. Beiden jongens zijn met deze werken van Mozart opgegroeid, ze zijn verinnerlijkt. Als dat het geval is, dan kun je echt muziek gaan maken. En dat doen de Jussens.