Top 20 Filmmuziek

Kirsten Dunst Melancholia © REX/ Snap Stills
Kirsten Dunst Melancholia © REX/ Snap Stills

1. Apocalypse NowRide of the Valkyries uit Die Walküre van Wagner

De aanval van de Ride of the Valkyries – door de Amerikaanse troepen afgespeeld uit helikopter speakers als ze Vietnamese burgers neerschieten – vangt niet alleen de absurditeit en de tragedie van de oorlog in Francis Ford Coppola’s epos, maar vooral ook de macht van de soundtrack van Wagner om tegelijkertijd op te zwepen en te bedwelmen.

  • Lees het hele verhaal van deze opera in de
    Operastrip Die Walküre



2. Melancholia – Prelude uit Tristan und Isolde van Wagner

Net als in de Hollywood-tragedie Ivans Xtc (2000) van Bernard Rose, verwijst het ‘Tristan’-thema van Wagner in deze compromisloze visie op de apocalyps van regisseur Lars von Trier naar het idee dat alleen de dood verlichting zal geven in de onafgebroken ellende van het leven. Wagners onopgeloste harmonieën keren obsessief terug gedurende de hele film Melancholia, net als de voorgevoelens over de vernietiging van de wereld die de hoofdpersoon achtervolgen.


3. The Hunger – Bloemenduet uit Lakmé van Léo Delibes

De zwarte sluier, de rode lippenstift, de traan: ah, 1983… Lang voordat dit het geluid werd van de beroemd geworden commercial van British Airways, verschafte het Bloemenduet van Léo Delibes aan Catherine Deneuve het zinnelijke haakje waarmee ze, als de rouwende vampier, Susan Sarandon kon binnenhalen voor de kus. Delibes doet behendig de potentiële ramp verwachten.

Schrijf je in voor de nieuwsbrief
4. Black Swan – Het Zwanenmeer van Pjotr Iljitsj Tchaikovsky

Wanneer een naïeve, jonge ballerina, gespeeld door Natalie Portman, de hoofdrol wint in een productie van het Zwanenmeer, wordt ze tijdens de voorbereidingen voor haar rol als Zwarte Zwaan – de kwaadaardige helft van de tweeling – sterk aangetrokken door het duistere, het obscure. Hoewel het misschien niet als horror klinkt, laat Darren Aranovsky’s psycho-melodrama de wrede choreografie van het ballet met een ondraaglijke, maar prachtige intensiteit zien.


5. A Clockwork Orange – Symfonie Nr.9 ‘Ode to Joy’ van Beethoven

Het vreugdevolle laatste deel van Beethovens Negende Symfonie, waarin met Friedrich Schillers ode aan de broederschap de eenheid en vrijheid voor alle mensen gevierd wordt, is op z’n kop gezet in deze versie van Anthony Burgess’ roman. Hierin omarmt juist een uitermate gewelddadige bende deze broederschap. Beethovens muziek onthult krachtig de meest donkere uithoeken van de mensheid.


6. 2001: A Space Odyssey – Also Sprach Zarathustra van Richard Strauss

Strauss’ symfonisch gedicht, met het oergeluid van de pauken aan het begin, boezemt ontzag in. Het geeft op zijn minst het gevoel dat er iets heel groots staat te gebeuren als we het ontstaan van de mensheid aanschouwen aan het begin van Kubrick’s Space Odyssey. De originele filmmuziek van Alex North werd vervangen door dit klassieke werk, iets wat North overigens pas ontdekte tijdens het bijwonen van de première van de film.


7. Pretty Woman – La traviata van Giuseppe Verdi

‘Het was zo goed dat ik het bijna in mijn broek deed,’ zegt Julia Roberts, een traan uit haar ogen vegend als haar beleefd wordt gevraagd wat ze van La traviata vond. Richard Gere klapte uit de school: ‘Ze zei dat ze hier de voorkeur aan gaf boven Pirates of Penzance‘ (komische opera van Gilbert en Sullivan). Het bliksembezoek dat prostituée Vivian in Pretty Woman brengt aan Verdi’s opera benadrukt haar dilemma: overwint de liefde alles? La traviata gaat immers over het verhaal van de gedoemde liefde tussen courtisane en edelman. Dit alles leidt perfect naar de aria Dammi tu forza klinkend tijdens de scène in de finale bij zonsondergang…

  • Lees het hele verhaal van deze opera in de Operastrip La traviata


8. Platoon – Adagio for Strings van Samuel Barber

Platoon is een ander voorbeeld van hoe – en waarom – filmregisseurs niet anders kunnen dan hun films met regelmaat met klassiek repertoire ondersteunen. Oliver Stone’s Vietnam-oorlog film wringt elke druppel pathos uit Samuel Barbers intense Adagio. Geen wonder dat het nog steeds onderdeel uitmaakt van de soundtrack in plaats van de sound-alike score van componist George Delerue.


9. Truly, Madly, Deeply – Adagio uit Sonata voor Viola da gamba en basso continuo Nr. 3 in G kl.t., BWV 1029 van Johann Sebastian Bach

In Anthony Minghella’s film over liefde en verlies speelt Juliet Stevenson’s rouwende pianist de helft van dit duet van Bach, alleen om weer het gevoel te hebben te zijn verbonden met de cellist – haar dode vriend om wie ze treurt en die ze niet kan laten gaan. Bach helpt haar de reis door haar verdriet vorm te geven – met ontroerend en overtuigend resultaat.


10. Behind the Candelabra – Prelude in e kl.t., Op.28 Nr.4 van Chopin

Schitterende optredens van Matt Damon en Michael Douglas zijn het kloppend hart van deze biopic. Maar een moment van echte emotie te midden van de glitter en glamour van Hollywood wordt geleverd door Liberaces uitvoering van de aangrijpende Prelude in e kl.t. van Chopin – een herinnering, lijkt het, aan het feit dat ondanks de vooruitgang in de plastische chirurgie, alle mensen nog steeds sterfelijk zijn.


11. Chocolat – Gnossiennes van Erik Satie

Lasse Hallströms voor een Academy Award-genomineerde verhaal over moederschap en moraal in een kleine stad in Frankrijk is, zelfs naar eigen zeggen van sterspeelster Juliette Binoche, een vleugje saccharine. De georkestreerde versie van Saties beroemde pianowerk voegt de donkere kant van chocolade – zijn mysterieuze, verleidelijke kwaliteit – toe aan de sentimentele mix van Hallström.


12. Drowning by NumbersAndante uit Sinfonia Concertante van Mozart

De intelligentie van de symboolrijke scheppingen van Greenaway wordt in dit verhaal over meerdere vermoorde echtgenoten beslist geëvenaard door Michael Nymans gebruik van de muziek van Mozart. De score is volledig gebaseerd op thema’s uit het langzame deel van de Sinfonia Concertante. De maten 58-61 keren terug na de verdrinking van iedere echtgenoot. En, zoals echte Greenaway-fans je zullen kunnen vertellen: er wordt in de film zelfs exact verwezen naar Mozarts maatnummers, als het springtouwende meisje tot 58 telt.


13. Elvira MadiganAndante uit Pianoconcert Nr.21 van Mozart

Mozarts ‘warhorse’ zou een beetje cliché kunnen lijken als terugkerend thema van de liefde in regisseur Bo Widerbergs verhaal van een getrouwde officier die er vandoor gaat met een koorddanser. Maar integendeel: de dromerige kwaliteit van de muziek voegt juist een sterke surrealistische toon toe aan een ​​verhaal waarin de romantische mijmering op een hete zomerdag bruut verstoord wordt door koude, harde realiteit.


14. Eyes Wide Shut Mesto uit Musica Ricercata van György Ligeti

Kubrick kon de grote klassieke werken nooit weerstaan. Hij gebruikte Bach in Barry Lyndon en Bartók in The Shining, maar vooral Ligeti: zijn Atmosphères, Aventures en Requiem gebruikte hij – overigens zonder toestemming van de componist – in 2001: A Space Odyssey. Toch was het uitvoerend producent Jan Harlan die het indringende stuk Musica Ricercata van Ligeti koos en het na de dood van de regisseur in de soundtrack van Eyes Wide Shut opnam.


15. Ferris Bueller’s Day Off – Menuet uit Strijkkwintet in E gr.t. Op.11, Nr.5 van Luigi Boccherini

Toegegeven, het zijn de vette ‘yeaaaahs’ van de Zwitserse band Yello die de gelikte strategieën van Ferris Bueller extra dimensie geven. Maar als het aankomt op dineren in een high-end restaurant in Chicago klinkt toch Boccherinis Menuet op de achtergrond – en als Ferris het mooi vindt, wie zijn wij om dat niet te vinden?


16. Tree of Life – Má vlast van Bedrich Smetana

Vergeet de overpeinzingen over de zin van het leven – de mooiste momenten van deze film zijn die op de muziek van Smetana’s symfonische gedicht Má Vlast, in het gevlekte zonlicht in de zomer van small-town America in de vijftiger jaren…

  • Lees meer over de muziek in Het meesterwerk Má Vlast


17. Jean de FloretteOverture uit La forza del destino van Giuseppe Verdi

Voordat Stella Artois deze opera parodieerde in een poging om een ​​meer ‘classy’ doelgroep te bereiken, was het dit portret van pittoreske boeren van regisseur Claude Berri dat Verdi’s ouverture tot een hit maakte. Het zwoegende ritme en de sfeer van berusting zorgen voor een perfecte match met dit verhaal over geschillen over land in een zonovergoten Provence.


18. Bagdad Café – Wohltemperierte Klavier van Johann Sebastian Bach

Net als de Duitse toeriste die, nadat ze van haar man weggestormd is op de snelweg zichzelf een baan bezorgt in een afgelegen café in de Mojave woestijn, brengt Bach eigenzinnigheid en menselijkheid naar Percy Adlon Bagdad Café: een jongen speelt er de preludes van Bach op de piano.


19. HeavenSpiegel im Spiegel van Arvo Pärt

Pärts treurige vioolthema verleent diepte aan de schijnbaar gedoemde romance tussen een lerares Engels (Cate Blanchett) en de Italiaanse politieagent (Giovanni Ribisi), die haar wil helpen nadat haar poging om de dood van haar man te wreken mislukt. Samen met de prachtige acteerprestatie van Blanchett is het de muziek van Arvo Pärt die deze film hart en ziel geeft.


20. AmadeusRequiem van Wolfgang Amadeus Mozart

Geen enkele andere film benadrukt zo de transcendente kwaliteiten van Mozarts genie als Amadeus. Het hoogtepunt in dat opzicht is de scène waarin Salieri (F. Murray Abraham) zijn plan bekent voor Mozart’s begrafenis: het goddelijke Requiem van de jonge Mozart zou worden gepresenteerd door Salieri als zijn eigen werk en heel Wenen zou weten dat ‘Salieri uiteindelijk werd aangeraakt door God, en God zou worden gedwongen om te luisteren.’


filmLees en luister ook