Componist Sarah Neutkens

What is Sarah Neutkens Thinking?

Sarah Neutkens kan de rem niet vinden. Ze weet zelf echt wel dat het handig is om af en toe vaart te minderen, de motor wat te laten afkoelen. Even rust, beetje genieten van het uitzicht, breathe in, breathe out. Maar het zit er simpelweg niet in, Sarah dendert door. Haar brein staat aan. Continu. Het leven is te kort om geen gas te geven, zegt ze, en dus wil ze schrijven, componeren, maken. Ook tijdens een vakantie. Ook tijdens een slechte nacht. Ook als een relatie strandt. Sarah vraagt zich altijd af: hoe kan ik dit gebruiken, wat kan ik hiermee?

Want Sarah is ongeduldig. Ze wil vooruit, is voortdurend op zoek naar iets nieuws. Sarah wil alles zien, alles meemaken. Je moet er vol voor gaan, verdomme. Natuurlijk loop je dan weleens tegen een muur op, maar dat maakt niet uit, vindt ze, dat houdt het leven intens. Dus wat er ook gebeurt: nooit stoppen. Knallen, gaan, zien, doen. Alleen dan komen de ideeën.

Hoe dat precies werkt, weet Sarah niet. Ze komen gewoon, die ideeën. Ze had het als kind al. Middenin de nacht, als ze wat eet, tijdens het boodschappen doen – ineens is het daar. Het is als een onweerstaanbare aandrang. Dan weet ze: dit moet eruit. Vergelijk het gerust met plassen, zegt Sarah: als je aandrang voelt, moet je gaan en dan komt het er vanzelf uit. Je voelde het, het kwam en klaar ben je. Zo simpel is dat, als je Sarah Neutkens heet.

Neutkens: “Er zijn gevoelens en gedachten in het leven die je niet onder woorden kan brengen, die komen er bij mij via de muziek uit.”

Het zijn niet de gezelligste dagen voor Sarahs omgeving. Pen, papier, misschien een laptop, meer mag er niet zijn, elke afleiding kan afbreuk doen aan het moment dat ze wil vangen. Dat ze moet vangen. Het idee is de missie, de rest is bijzaak. Pas als het idee gevangen is, kan er weer gecommuniceerd worden. Eigenlijk is het totale gekte, vindt Sarah, want het maken komt altijd op één. Je zou het misschien zelfs een vloek noemen. Maar tegelijkertijd is het een zegen. Want iets creëren is Het Mooiste. Er gaat niets boven het gelukzalige gevoel dat ze krijgt als er een idee ontstaat. ’s Ochtends wakker worden en je realiseren: dit is een nieuw boek, een nieuw beeld of – zoals nu – nieuwe muziek.

Dit dubbelalbum is van Sarah. Het was haar idee. Zij componeerde en speelde de pianostukken op de ene plaat, schreef de composities voor het strijkkwartet op de andere. Het leverde precies op wat de titel zegt: What Is Sarah Neutkens Thinking? Dit is letterlijk wat er in Sarahs hoofd zat. Daar zou ze best verhalen over kunnen vertellen, maar die verhalen zouden verzonnen zijn. De muziek legt het wel uit, de muziek vertelt. Dat is het lekkere aan muziek. Muziek is. Je moet er verder niet over praten, vindt Sarah. Vindt ze sowieso niet prettig, en het is onnodig bovendien. We willen allemaal duiding, weten waar iets over gaat, maar dat hoeft helemaal niet, want het allermooiste in het leven is namelijk dat je bij God niet weet hoe het zit. En dat ook Sarah dus niet begrijpt hoe ze zich verhoudt tot haar muziek. Al zou ze het willen uitleggen, ze kan het niet eens. Dat is niet erg – sterker, het is prima. Want muziek mag een mysterie zijn, net als het leven zelf. Laat het lekker los, denk er niet te veel over na, omarm het.

Zet het maar op, dit album. Voel ze zelf, die uitgebeende, ingetogen klanken. Voel de emotie, het verdriet, voel de chaos, de eenzaamheid en hoop. Misschien vind je het niks, misschien gaat het diep onder je huid zitten, maar wat je er ook bij voelt: dit is precies wat Sarah wilde vertellen. Dit is wat er in haar hoofd zat, in haar hart. Dit is haar verhaal. Niets meer, niets minder. En nu mag jij ermee aan de haal. Sarah zal je niks opleggen. Integendeel. Laat het maar kruipen waar het naartoe wil. Doe er vooral mee wat je wilt. Alles is open. Alles mag.

Lees en luister ook

• In de spotlights Joey Roukens

• Componist Valentin Silvestrov

• Focus Klaus Mäkelä

• Het meesterwerk Der Tod und das Mädchen

• De vergelijking Bruchs Kol Nidrei

• Top 20 Filmmuziek