Classics To Go | 06 april 2017

Favorieten van Lucas & Arthur Jussen

Ze zitten al vanaf hun kindertijd samen achter de vleugel. De broers Lucas (24) en Arthur Jussen (20) vinden elkaar muzikaal blindelings op hun nieuwe album. Zou dat ook gelden voor hun vijf favoriete muziekstukken?

‘Ravel schept een hemel met sterrenachtige noten’

Het Pianotrio van Maurice Ravel moet er zeker bij, zegt Lucas Jussen. ‘Het is een geniaal componist. Zo’n slotdeel van Ma Mère l’Oye bijvoorbeeld. Ik vind dat meesterlijk. Hoe komt hij eraan? denk ik bij sommige frases. Ravel begint aan harmonieën, waarvan je je afvraagt hoe hij daar in hemelsnaam uit gaat komen. Maar dan vindt hij toch ergens een opening.’
‘Elke noot klopt’, constateert Arthur.
‘Ravels muziek is voor mij een mengsel van absolute virtuositeit en etherische schoonheid’, vervolgt Lucas.
‘Etherisch?’ Arthur trekt een wenkbrauw op. ‘Hoe kom je erop?’
‘Hij schept een hemel met sterrenachtige noten’, legt Lucas uit. ‘Maar even over dat trio. De pianopartij daarvan is minstens even moeilijk als die van zijn Pianoconcert.’

‘Ik vrees dat ik me in Rachmaninovs schoonheid zou verliezen’

De intimiteit van kamermuziek spreekt hen aan. Zo’n anderhalf jaar geleden ontdekte Arthur een stuk dat hij zeker nog aan zijn repertoire wil toevoegen: Rachmaninovs Cellosonate. ‘Het derde deel is van een schoonheid, die is niet normaal’, zegt hij. ‘Ik zag een uitvoering op youtube waarin cellist Gautier Capuçon al zijn machismo, al zijn mannelijkheid, in de strijd werpt. Hij is een toonbeeld van volledige beheersing. Ik ben bang dat ik me juist in de muziek zou verliezen, omdat ik die zo beeldschoon vind: deze Cellosonate is in mijn ogen een toppunt van de Romantiek.’

‘In Fazil Say kan iedereen een eigen verhaal horen’

En ja, zegt Lucas, het vierhandige Night van Fazil Say mag natuurlijk niet ontbreken. De eerste muziek die speciaal voor hen werd geschreven. ‘We hebben natuurlijk de reputatie bij het grote publiek als vertolkers van de klassieken, zoals Mozart’, erkent Lucas. ‘Maar dat beeld klopt niet helemaal. Vanaf onze jonge jaren zijn we geboeid door de muziek van onze eigen tijd.’
‘We leerden als kind de pianist en pedagoog Ton Hartsuiker kennen’, vertelt Arthur. ‘Hij was een hartstochtelijk ambassadeur van levende componisten. Om de week zaten we op donderdag om vier uur in de middag bij Ton. Dan begon hij tegen ons te praten over de meest ingewikkelde muziek, alsof hij spannende verhalen opdiste.’ Lucas glimlacht. ‘Hoorden we anekdotes over figuren als Escher, Pijper en Stockhausen. Wij hadden als kinderen nog geen uitgesproken voorkeur of afkeer voor genres. Tussen de boekenkasten met studies over kunstenaars als De Kooning, Picasso en Braque maakte hij ons wegwijs in de eeuw waarin we geboren werden. Toen ik later tijdens mijn studie het vak kunstgeschiedenis kreeg, kende ik vele namen al, omdat Ton Hartsuiker me die had laten zien. Hij bracht ons respect en nieuwsgierigheid voor de muziek van onze eigen tijd bij. We vroegen daarom de Turkse pianist en componist Fazil Say een stuk voor ons te schrijven.’
‘En dan moet je maar afwachten wat je krijgt’, zegt Arthur.
‘Dat viel niet tegen’, antwoordt Lucas. ‘Het is een feest om te spelen. En in de zalen waarin we het speelden, deed het iets met de bezoekers. Ze werden er door gegrepen. Nadat we het in Turkije als toegift uitvoerden, kwam er een vrouw naar ons toe. “Deze muziek gaat over de nacht van de couppoging”, dacht ze. Iedereen kan er zijn eigen verhaal in horen.’

‘Anderson .Paak onnavolgbaar maar zo muzikaal’

Over de eigen tijd gesproken. Bij de favorieten van de Jussens hoort ook de popmuziek. Bijvoorbeeld de Amerikaanse drummer en zanger Anderson .Paak. Arthur pakt zijn mobiele telefoon. ‘Moet je eens luisteren’, zegt hij. Hij laat het nummer Heart don’t stand a chance horen. ‘Anderson drumt en zingt tegelijk. Hij slaat een ritme dat zo vreemd, maar ook zo goed getimed is. Je kunt het met een metronoom niet volgen, het is niet uit te leggen, niet aan te leren, maar zo ongelooflijk muzikaal. En zijn teksten vind ik heel poëtisch.’

‘Donny Hathaway: niks over zeggen, alleen luisteren’.

En dan is er tenslotte nog Donny Hathaway, vindt Lucas. ‘Hij begon net als wij ook jong in de muziek. Hathaway, geboren vlak na de Tweede Wereldoorlog, stond al als driejarige peuter met zijn oma mee te zingen in een kerkkoor in Saint Louis. Hij studeerde piano en ging daarna liedjes schrijven. Ik hou van zijn muziek. Het is zo doorleefd. Ik kies voor For all we know. Dat is zo’n nummer, waar je niets over moet zeggen, maar gewoon naar moet luisteren.’